De Nederlandse zorg is de op één na duurste ter wereld. Na een inhaalslag van twijfelachtige eer verslaan we volgens de OECD-cijfers Frankrijk als Europees kampioen van dure zorgstelsels. Ons land blijkt (weer) bij de koplopers van peperdure nationale zorgstelsels te horen. Alleen het illustere en schier onbetaalbare Amerikaanse zorgstelsel hoeven we nog voor ons te dulden, zo blijkt uit de OECD-ranglijst van zorguitgaven.
Het is geen nieuws dat Nederland haar zorg duur betaalt. Ook bij de vorige metingen haalden we de top 3. Sindsdien steeg het deel dat we van ons bruto nationaal product aan de zorg besteedden met grofweg één procent. Een vrij spectaculaire toename, maar ook weer niets nieuws onder de zon. Waar dit in mijn geboortejaar 1983 nog rond de 2% lag ligt dit inmiddels boven de 10% en de verwachting is wanneer we ons zorgstelsel niet anders inrichten we in 2040 ruim 20% van ons BNP kwijt zijn aan zorgkosten.
We mogen concluderen dat het tij nog lang niet gekeerd is en dat het tijd is voor innovatieve ideeën vanuit de samenleving. Toen ik in 2015 van dhr. Zijlstra directeur van het ministerie van het VWS een uitnodiging kreeg om mee te mogen praten in een ronde tafel gesprek over de evaluatie van de sportimpuls kreeg ik goede hoop. Helemaal toen duidelijk werd dat het VWS zoekende was naar ideeën vanuit maatschappelijk betrokken ondernemers! Wat mij toen al opviel tijdens deze bijeenkomst was het hoge stropdassen gehalte tijdens de bijeenkomst. De voorstelronde duurde overdreven lang en de betrokkenen waren vooral bezig om te vertellen hoe hoog opgeleid ze wel niet waren en hoe hun cv eruit zag. Als enige kon ik vertellen hoe wij in de praktijk het voor elkaar kregen om in een wijk waar nog geen 9% lid was van een vereniging in nog geen jaar tijd 200 islamitische vrouwen met behulp van de imam en de huisarts in beweging hadden gekregen. Ook vertelde ik hoe mensen die ooit 200kg wogen en het presteerden af te vallen naar 100kg nu in ons centrum als rolmodel sportlessen gaven en andere inspireerden om ook gezond te leven.
Met de SBIR (small business innovation research) kwam er eindelijk een subsidie die me hoop gaf. Bewust bedoeld voor innovatieve ideeën van ondernemers die zich lokaal hadden bewezen en deze methode landelijk konden uitrollen. Het woord ondernemer klonk als muziek in de oren. Eindelijk een eerlijke kans t.o.v. semi overheidsinstellingen, (gesubsidieerde) verenigingen en gemeentelijke sportbedrijven.
Wat heel duidelijk anders moest was de administratieve rompslomp. Geen uitgebreide aanvragen maar een duidelijk verhaal op papier. Zo gezegd, zo gedaan. De eerste aanvraag met nog 60 andere aanbiedingen werd ingediend en volgens mijn verwachting behoorden wij tot de beste 8 innovatieve ideeën die gezamenlijk een competitie aangingen om zo tot uiteindelijk 4 winnaars te komen. Om me heen kijkend naar de andere aanvragers vroeg ik me vooral af waar de ‘echte’ ondernemers waren in deze aanvraag en subsidie mogelijkheid. Fitness is ongekend populair, geen enkele sport in Nederland is de afgelopen jaren zo hard gegroeid en met ruim 3 miljoen Nederlanders die aan fitness doen leveren we de grootste bijdrage op het fit en in beweging houden van mensen. Niet geheel onbelangrijk als je ziet wat de zorg nu al kost en wat de verwachtingen voor de toekomst zijn.
Waar verenigingen, stichtingen en bonden vaak gesubsidieerd worden moeten wij het maar zelf uitzoeken, ondanks de bijdrage die wij leveren aan een gezonde en fitte maatschappij. Iets wat hard nodig is met de magische grens van 100 miljard aan zorgkosten die we waarschijnlijk dit jaar gaan passeren.
U leest het goed, 100 miljard, dat is ongeveer een derde van alle rijksuitgaven!
Het RVO daagt samen met het VWS ondernemers uit in een competitie en wij kregen het positieve nieuws dat wij bij de beste 8 ideeën van Nederland behoorden. 4 maanden lang hebben wij ons in het zweet gewerkt aan een administratieve rompslomp van jewelste. Een projectleider nam ik speciaal hiervoor in dienst. Een voormalig medewerker van het VWS, een professor van de Wageningen universiteit en een ervaren medewerker van het kenniscentrum werden toegevoegd aan de stuurgroep om er zeker van te zijn dat er een kwalitatief goed rapport werd geschreven.
Kijkend naar de 3 beoordelingscriteria had ik goede hoop, maatschappelijke impact, technische haalbaarheid en economisch perspectief. Ruim de helft van de Nederlanders is inmiddels te zwaar, per jaar stijgt het percentage mensen met overgewicht met zo’n 1% en dit is een trend die al ruim 30 jaar zichtbaar is. Met de bewijzen die wij in Arnhem hebben geleverd met onze methode die tevens wetenschappelijk zijn aangetoond door de universiteit van Wageningen en een fitnessbranche die er klaar voor is om gecombineerde leefstijlinterventies te implementeren in hun centrum had ik goede hoop serieus genomen te worden door het ministerie. Ook op het gebied van het economisch perspectief zouden we goed moeten scoren door een perfect businessmodel wat aan alle kanten klopt waarbij we niet alleen heel veel mensen gezonder en fitter konden maken met behulp van deze subsidie maar ook miljarden aan zorgkosten kunnen besparen. De kosten van overgewicht zijn wereldwijd hoger dan de totale kosten van de gevolgen van roken, oorlogen en terrorismebestrijding!
Toen wij uiteindelijk te horen kregen dat onze aanvraag niet tot de beste 4 van Nederland behoorden en dus ook niet gesubsidieerd werd door de overheid was het verhaal voor mij compleet. Ik geloof niet meer in een overheid die wel investeert in een nog te ontwikkelen app voor dementie of groen wandelen in de praktijk voor psychologisch onderzoek. De totale subsidie voor de winnaars van de 4 innovatieve ideeën bedraagt zo’n 800.000,-. Dit bedrag stelt onze minister beschikbaar om wat te doen aan de extreem hoge zorgkosten. Op de dag dat ik de uitslag kreeg kwam ook nog even in het nieuws dat deze zelfde minister 2,8 miljoen euro extra beschikbaar stelt voor de operaties van transgenders! Ben ik nu een slechte verliezer, of leg ik de vinger op de zere plek?
Ondanks mijn teleurstelling en boosheid wil ik de uiteindelijke winnaars feliciteren, want elke ondernemer vind zijn of haar idee het beste idee van het land. Overigens vraag ik me dan wel af of een Gelderse sport federatie één van de winnaars een ondernemer is of gewoon een semi overheidsinstelling? Dat neemt niet weg dat ik ze het van harte gun, maar als ondernemer ben ik het vertrouwen in onze overheid voorlopig even helemaal kwijt.